Terrorism Is Just Inside Job
संसार भरीनै अहिले उग्ररास्ट्रवाद हावी हुँदै गएको छ्। अमेरिकामा डोनल्ड ट्रम्पको उदय हुनु, रुसमा भ्लादमिर पुटिन हुनु, चिनमा सि जिङ पिङ, भारतमा मोदी प्रधानमन्त्री चुनिनु, ब्रिटेन Eropean Uion बाट अलगिनु जस्ता घटनाले विश्व राजनितीमा केही न केही संकेत गर्न खोजिरहेको छ।
पछिल्लो समयमा युरोपमा कहिलेकाही साम्प्रदायिक दङ्गा भड्किएको जस्तो देखिइएको छ- यदि पस्चिमी मिडियालाई मान्ने हो भने। विशेषत NATO मा आबद्ध भएका देशहरूमा ISIS का मान्छेहरूले लफडा गरेको कुरा प्रायः समाचारमा आइरहन्छ। तर यथार्थ के हो भने NATO का सदश्य रास्ट्र्हरु मुस्लिम विरुद्ध हमला गर्नका लागि 'legitimacy' तैयार गर्दै छन् । बिशेषत: अरेबियन मुलुकहरूमाथी हमला गर्नु उनिहरुको अहिलेको आवश्यकता भएको छ। उनीहरु अरेबियन मुलुकमाथी हमला गरि त्यहाको सरकरलाई कम्जोर बनाएर आफ्नो अनुकुल सरकार बनाउन चाहान्छन। आफ्नो अनुकुलको सरकार भैसकेपछी त्यहाँ भएका पेट्रोलियम पदार्थ/ खनिज/ग्यास उत्खनन गरि आफुले बेच्न चाहान्छन। आफ्नो मुलुकमा लान चाहान्छन। यसका लागि अरेबियन मुलुकमा हमला गर्नु जरुरी छ। हमला गर्दा हातहतियार,गोलाबारीमा थुप्रो खर्च हुन्छ। त्यो खर्चको बन्दोबस्त गरे पनि आफ्ना जनतालाई चित्त नबुझाई त्यस्तो गर्दा जनसमर्थन प्राप्त हुँदैन। कुनै पनि तेस्रो मुलुकमा कुनै कारण नै बिना बम्बारी/गोलाबारी गर्दा आफ्ना जनताले समर्थन गर्दैनन्। बरु उल्टो आफ्नै मुलुकका साशकहरुलाई अनेक प्रश्न गर्नेछन्। त्यसैले जनताको जनमर्थन पाउनका लागि शाशकले अनेक तिकडम रच्नु पर्ने हुन्छ। आफुले जुन मुलुकमा हमला गर्नु पर्ने हो त्यो मुलुकका नागरिकप्रती आफ्ना नागरिकको मनमा घृणाको भाव तिब्र बनाउन सकियो भने Anti - Muslim Centiment तैयार पार्न सकियो भने आफुले चाहेको उक्त मुस्लिम देशमाथि आक्रमण गर्न 'legitimacy' तैयार हुन्छ। आधार तैयार हुन्छ। आफ्ना मुलुकका नागरिकले पनि "हाम्रो सरकारले जे गर्दै छ, बिल्कुल ठिक गर्दैछ" भनेर भन्नेछन्/ बुझ्नेछन। त्यसैले यो त्यतिबेला सम्भव छ जब कुनै बिदेशिले आफ्नो मुलुकमा आएर आफ्ना नागरिकमाथी हमला गर्छ। आफ्ना नागरिकहरुमा अरेबियन प्रती घृणा बढोस् भन्ने अभिप्रायले नै युरोपियन मुलुकहरूले आप्रवासी शरणार्थीहरुलाई आफ्नो मुलुकमा हुलीरहेका छन्।
युरोपमा सबै क्रिश्चियन छन्। अरबमा सबै मुस्लिम छन्। युरोपका क्रिश्चियन र अरबका मुस्लिमहरु बिच सयौं बर्ष अघि देखि नै एक- अर्काप्रती दुश्मनीको भाव छ। यो सब जान्दाजान्दै युरोपियन युनियनले टर्की र सिरियाबाट बिस्थापित भएका शरणार्थीहरुलाई आफ्नो मुलुकमा बस्न दिनुले अरु के सङ्केत गर्छ ? सजिलै अनुमान लगाउन सकिन्छ।
यसरी दुशमन ठानिएका ती मुलुकबाट आएका आप्रवासीहरुबाट कुनै ठूलो आक्रमण/लफडा भएन भने उनिहरु आफै 'कृत्रिम आक्रमण' गराउछन्। साच्चैको आक्रमण भएको हो भन्ने 'प्लट' तैयार गर्छन्। सानातिना घटना जुन ती आप्रवासीले आफ्नो मुलुकमा गरे, त्यसलाई बढाई चढाई गरेर मिडियामा प्रस्तुत गर्नु उनिहरुको प्रथम काम नै हो। यस्तो हुँदा "मुस्लिम अतिबादीहरुले हाम्रा नागरिकमाथी हमला गरे/गर्दै छन्" भन्ने सेन्टिमेन्ट बनाउन धेरै हदसम्म सफल भइन्छ।
एउटा ताजा उदाहरण हेरौ-
७ जनवरी, २०१५ मा फ्रान्सको राजधानी पेरिसमा हमला भो। त्यहाँको पत्रीका "Charlie Hobdo" को कार्यलयमा आक्रमण भएको कुरा संसार भरका मानिसहरूका निम्ति चासो र चिन्ताको विषय बन्यो। तीन दिनसम्म लगातार चलेको भनिएको त्यो काण्डमा १२ जना मारिए। मात्र ३ जना इस्लामिक अतिबादीहरु मिलेर ३ दिनसम्म एकै ठाँउमा थिनिएर बस्दा पनि त्यहाको सुरक्षा सम्यन्त्रहरुले कै गर्न सकेनन् । युरोप भरी सबै भन्दा शक्तिशाली सैन्य शक्ति भएका चार मुलुकको सुचिमा फ्रान्स दोश्रो नम्बरमा पर्छ। आफ्नो देशको राजधानीमा तीन तीन दिनसम्म केबल ३ जनाले आतंक मच्चाइरहदा उसको शक्तिशाली सैन्य सम्यन्त्र के गर्दै थियो ?
७ जनवरी, २०१५ मा फ्रान्सको राजधानी पेरिसमा हमला भो। त्यहाँको पत्रीका "Charlie Hobdo" को कार्यलयमा आक्रमण भएको कुरा संसार भरका मानिसहरूका निम्ति चासो र चिन्ताको विषय बन्यो। तीन दिनसम्म लगातार चलेको भनिएको त्यो काण्डमा १२ जना मारिए। मात्र ३ जना इस्लामिक अतिबादीहरु मिलेर ३ दिनसम्म एकै ठाँउमा थिनिएर बस्दा पनि त्यहाको सुरक्षा सम्यन्त्रहरुले कै गर्न सकेनन् । युरोप भरी सबै भन्दा शक्तिशाली सैन्य शक्ति भएका चार मुलुकको सुचिमा फ्रान्स दोश्रो नम्बरमा पर्छ। आफ्नो देशको राजधानीमा तीन तीन दिनसम्म केबल ३ जनाले आतंक मच्चाइरहदा उसको शक्तिशाली सैन्य सम्यन्त्र के गर्दै थियो ?
यथार्थ त के हो भने त्यहाँ कुनै अतिबादीले आक्रमण गरेकै थिएन। बास्तबमा त्यो घटना केबल एउटा नाटक मात्र थियो अमेरिका र फ्रान्सको मिलेमतोमा रचिएको एउटा नाटक। 'कृतिम आक्रमण' को नाटक। त्यो घटनामा NATO का अन्य सदश्य रास्ट्रहरुको पनि सहयोग/समर्थन हुनसक्ने अनुमान लगाउन सकिन्छ। कम्तिमा ती सदश्य मुलुकहरूलाई थाहा थियो- त्यो कृतिम आक्रमण हो भन्ने कुरा।
CHARLIE HOBDO मा भएको आक्रमण एउटा "कृतिम आक्रमण" थियो भन्ने कुराको केही प्रमाणहरु:
१... Charlie Hebdo को कार्यलयमा आक्रमण हुँदाको बखतको एउटा/एउटा भिडियो सार्बजनिक भएको थियो/छ। जुन भिडियोमा: कारमा आएका ती ३ जना इस्लामिक अतिवादी भनिनेहरु कारबाट झरेर सो पत्रीकाको कार्यलयमा छिर्ने बेलासम्मको समयावधिको भिडियो छ। त्यो तीन भिडियोहरु फरक -फरक तीन ब्याक्तिले छतबाट खिचेको हुनुपर्छ (भिडियोको क्यामेरा एङ्गल हेर्दा) । सो भिडियोलाई BBC,CNN, NMBC News, The New York Times (online portal), The Telegraph, The Independent, The Guardian, ABC News, NDTV, The Washington Post लगायतका TV channel तथा पत्रपत्रीका (पत्रीकाका अन्लाईन सस्करण) ले आधिकारिक सरह मानी प्रकाशन/प्रसारण गरेका थिए। विश्वकै टप मानिने यी मीडिया हाउसले उक्त भिडियो प्रकाशन/ प्रसारण गरेपछी हामिले त्यही भिडियोलाई आधिकारिक वा भनौ सत्य मान्नु पर्ने हुन्छ । तर उक्त भिडियो कसरी त्यो बेलामा खिच्न सम्भव भो ?
एउटा भिडियोमा:
ती ब्याक्तिहरु (आतंककारीहरु) गाडिबाट ओर्लिन्छन। साथमा AK -47 छ। गाडीबाट ओर्लिएर सो बन्दुकमा गोली 'लोड' गर्छन्। अनि "अल्लाह हु अकबर" भन्दै जोडजोडले कराउछन। त्यसपछि गाडिमा छिरछन र बिल्डिङको उता पट्टि जान्छन्। उता जादा पुलिस सङ्ग फाइरिङ सुरु हुन्छ। बस् यत्ती छ पैलो भिडियोमा।
अब प्रश्न यहाँ के छ भने - त्यो भिडियो खिच्नेलाई कसरी थाहा भो कि त्यो कारमा आतंककारी थिए भनेर ? यदि थाहा थिएन भने चुपचाप गाडिभित्र बसेर आएकाहरुको भिडियो किन खिचिरहेथ्यो -त्यो ब्याक्तिले ? गोलि चल्न थालेपछी या उनिहरुले।असामान्य तरिकाले कराउन/चिच्याउन थालेपछि भिडियो खिच्न सुरु गरिएको हुन्थ्यो भने चै अनुमान लगाउन सकिन्छ कि "होहल्ला, बन्दुक पड्केको आवाज आएपछी भिडियो रेकर्ड गर्न थालियो"। तर यहाँ त त्यहाँ त्यो काण्ड सुरु हुनुभन्दा अघि देखिनै भिडियो खिच्न सुरु गरिएको छ । यो बडो अचम्म लाग्दो कुरो छ।
एउटा भिडियोमा:
ती ब्याक्तिहरु (आतंककारीहरु) गाडिबाट ओर्लिन्छन। साथमा AK -47 छ। गाडीबाट ओर्लिएर सो बन्दुकमा गोली 'लोड' गर्छन्। अनि "अल्लाह हु अकबर" भन्दै जोडजोडले कराउछन। त्यसपछि गाडिमा छिरछन र बिल्डिङको उता पट्टि जान्छन्। उता जादा पुलिस सङ्ग फाइरिङ सुरु हुन्छ। बस् यत्ती छ पैलो भिडियोमा।
अब प्रश्न यहाँ के छ भने - त्यो भिडियो खिच्नेलाई कसरी थाहा भो कि त्यो कारमा आतंककारी थिए भनेर ? यदि थाहा थिएन भने चुपचाप गाडिभित्र बसेर आएकाहरुको भिडियो किन खिचिरहेथ्यो -त्यो ब्याक्तिले ? गोलि चल्न थालेपछी या उनिहरुले।असामान्य तरिकाले कराउन/चिच्याउन थालेपछि भिडियो खिच्न सुरु गरिएको हुन्थ्यो भने चै अनुमान लगाउन सकिन्छ कि "होहल्ला, बन्दुक पड्केको आवाज आएपछी भिडियो रेकर्ड गर्न थालियो"। तर यहाँ त त्यहाँ त्यो काण्ड सुरु हुनुभन्दा अघि देखिनै भिडियो खिच्न सुरु गरिएको छ । यो बडो अचम्म लाग्दो कुरो छ।
२...... अर्को भिडियोमा:
भिडियो खिच्नेले त्यहाँ पुलिस र ती आतंककारी बिच फाइरिङ्ग भएको ठाउँको लगभग सिधै माथिबाट सो घटना क्यामरामा 'क्यापचर' गरेको छ। यस्तो लाग्छ क्यामेरावालालाई कुनै डर छैन त्यो भिडियो खिच्दा। त्यसरी फायरिङ भैरहेको ठाउँमा भिडियो खिच्ने आट कसरी आयो -त्यो क्यामेरावालालाई ? यहि दोश्रो भिडियोमा ती मध्ये दुई आतंकबादी भनिनेहरु कारबाट बाहिर निस्केर पुलिस भ्यानमा गोलि हान्छन। एउटा पुलिस सडक पेटितिर भाग्दै गर्दा भुइँमा लड्छ। आतंकबादी भनिने मध्ये एक जना ब्याक्ती त्यो पुलिस नजिकै (एक मिटर भन्दा नजिक) गएर त्यो पुलिसको टाउकोमा चारपाँच गोली हान्छ
पुलिस केही हल्चल नगरी त्यहाँ लडिरहेको देखिन्छ। त्यसपछि त्यो गोलि हान्ने आतंकबादी क्यमेराले नभेट्ने ठाउतिर जान्छ।
यहीँ नेर अचम्म यो छ कि AK -47 जस्तो अत्याधुनिक बन्दुकले त्यति नजिकैबाट टाउकोमै गोलि लाग्दा पनि त्यो पुलिस कै प्रतिक्रिया किन दिदैन ? किन छटपटाउदैन?
त्यस्तो शक्तिशाली बन्दुकको Black Point रेन्जमा कुनै एक गोली लाग्दा पनि त्यो गोलि खाने ब्याक्ती अलिकती हुत्तिनु पर्ने हो। लौ, यो कुरालाई पनि एक क्षण बिर्सिदिऊ। त्यस्तो बन्दुकले चारपाँच गोली लाग्दा भुइँमा रगत देखिनु पर्ने हो तर एक थोपा पनि रगत त्यहाँ देखिदैन।
भिडियो खिच्नेले त्यहाँ पुलिस र ती आतंककारी बिच फाइरिङ्ग भएको ठाउँको लगभग सिधै माथिबाट सो घटना क्यामरामा 'क्यापचर' गरेको छ। यस्तो लाग्छ क्यामेरावालालाई कुनै डर छैन त्यो भिडियो खिच्दा। त्यसरी फायरिङ भैरहेको ठाउँमा भिडियो खिच्ने आट कसरी आयो -त्यो क्यामेरावालालाई ? यहि दोश्रो भिडियोमा ती मध्ये दुई आतंकबादी भनिनेहरु कारबाट बाहिर निस्केर पुलिस भ्यानमा गोलि हान्छन। एउटा पुलिस सडक पेटितिर भाग्दै गर्दा भुइँमा लड्छ। आतंकबादी भनिने मध्ये एक जना ब्याक्ती त्यो पुलिस नजिकै (एक मिटर भन्दा नजिक) गएर त्यो पुलिसको टाउकोमा चारपाँच गोली हान्छ
पुलिस केही हल्चल नगरी त्यहाँ लडिरहेको देखिन्छ। त्यसपछि त्यो गोलि हान्ने आतंकबादी क्यमेराले नभेट्ने ठाउतिर जान्छ।
यहीँ नेर अचम्म यो छ कि AK -47 जस्तो अत्याधुनिक बन्दुकले त्यति नजिकैबाट टाउकोमै गोलि लाग्दा पनि त्यो पुलिस कै प्रतिक्रिया किन दिदैन ? किन छटपटाउदैन?
त्यस्तो शक्तिशाली बन्दुकको Black Point रेन्जमा कुनै एक गोली लाग्दा पनि त्यो गोलि खाने ब्याक्ती अलिकती हुत्तिनु पर्ने हो। लौ, यो कुरालाई पनि एक क्षण बिर्सिदिऊ। त्यस्तो बन्दुकले चारपाँच गोली लाग्दा भुइँमा रगत देखिनु पर्ने हो तर एक थोपा पनि रगत त्यहाँ देखिदैन।
३......
४..... French interior ministry spokesman ले त्यहाँ आक्रमण भएकै एकाध घन्टापछि हामी यी आतंकबादीहरुसङ्ग बार्ता गर्न चाहान्छौ भन्ने आशयले ट्वीटरमा लेख्छन्- “The priority is to establish a dialogue. This can take a long time, hours and sometimes days.” यहाँ अचम्म यो छ कि आफ्नै देशको राजधानीमा त्यसरी निहत्थामाथी पत्रीकार र पत्रीकाको कार्यलयमाथी आक्रमण गर्नेहरु प्रती यस्तो नरम नीति किन लिन खोजिएको हो ? उनले सो ट्वीटमा "यो आक्रमण २/३ दिन चल्न सक्छ भन्ने संकेत दिइसकेका थिए। उनले यस्तो अड्कल कसरी गरे ? के आधारमा गरे ? कुरा स्पष्ट छ- उनलाई सबै थाहा थ्यो यो 'कृत्रिम आक्रमण' का बारेमा।
५.... रिपोर्टिङ्ग गर्दै जानेक्रममा त्यहाको एक न्युज च्यानलका पत्रकार त्यो ठाउँमा पुगेका छन जहाँ माथी दुई नम्बरमा भनिएको पुलिस लडेको ठाउँ, पुलिसलाई चारपाँच गोली लागि ढलेको थियो। त्यहाँ अहिले चै रगत नै रगत देखिन्छ। त्यहाँको रिपोर्टिङ गर्दै जानेक्रममा त्यो पत्रकारले एक ठाउँमा भन्छ-"The blood on there which is being put there on the ground to ...."
"त्यहाँ रगत छ" भन्नू पर्ने ठाँउमा "त्यहाँ रगत राखिएको छ" भन्ने भनिएको छ।
अर्थात ती पत्रकारलाई पनि यो घटना थाहा हुनुपर्छ। हुन त पत्रकारको मात्रै के कुरा यो घटनाका सम्बन्धमा त पुरै बिश्वका मिडिया जो शक्तिशाली छन्/मानिन्छन्, ती सबै मिलेको देखिन्छ। नत्र त्यो भिडियो जुन आफैमा बिबादास्पद छ त्यसमाथि प्रश्न प्रतिप्रश्न नै नगरी किन प्रसारण/प्रकाशन गरियो ? अमेरिका र EU को एक मत भएपछि तिनको मातहतमा रहेका सारा मिडिया हाउसले तिनीहरुले जसोजसो भन्छन्, त्यसै त्यसै गर्नै पर्यो। अनि तेश्रो मुलुकमा रहेका तपाइँ हामी "BBC, CNN ले यस्तो भन्यो, यस्तो लेख्यो" भन्दै तिनीहरुका पछिपछि हिड्छौ।
"त्यहाँ रगत छ" भन्नू पर्ने ठाँउमा "त्यहाँ रगत राखिएको छ" भन्ने भनिएको छ।
अर्थात ती पत्रकारलाई पनि यो घटना थाहा हुनुपर्छ। हुन त पत्रकारको मात्रै के कुरा यो घटनाका सम्बन्धमा त पुरै बिश्वका मिडिया जो शक्तिशाली छन्/मानिन्छन्, ती सबै मिलेको देखिन्छ। नत्र त्यो भिडियो जुन आफैमा बिबादास्पद छ त्यसमाथि प्रश्न प्रतिप्रश्न नै नगरी किन प्रसारण/प्रकाशन गरियो ? अमेरिका र EU को एक मत भएपछि तिनको मातहतमा रहेका सारा मिडिया हाउसले तिनीहरुले जसोजसो भन्छन्, त्यसै त्यसै गर्नै पर्यो। अनि तेश्रो मुलुकमा रहेका तपाइँ हामी "BBC, CNN ले यस्तो भन्यो, यस्तो लेख्यो" भन्दै तिनीहरुका पछिपछि हिड्छौ।
...................
अमेरिकि बिश्व बिख्यात लेखक Samuela P. Huntington ले आफ्नो पुस्तक "The clash of Civilization" मा भनिएझै अबको युद्ध अन्य बिसयमा भन्दा पनि धर्म/सम्प्रदायको बिसयमा हुनेछ। Huntington उक्त पुस्तकमा लेख्छन-
"सोभियत युनियनको बिघटन पछि पस्चिमाहरुलाई इस्लामिकहरु टाउको दुखाइको बिसय बन्नेछ। पस्चिमाहरुमाथी इस्लामीकहरुले दबाब उत्पन्न गर्ने छन्, त्यस्तो अबस्थामा अबको तेस्रो युद्ध इस्लामिक बिरुद्द नै हुनेछ।" उनले यसो भनिरहे पनि यी आठ सम्प्रदाय (i) Western, (ii) Latin American, (iii) Islamic, (iv) Sinic (Chinese), (v) Hindu, (vi) Orthodox, (vii) Japanese, and (viii) African हरुका बिच एक आपसमा/ एकार्काको धर्म सम्प्रदायका विरुद्धमा द्वन्द/युद्ध हुने संकेत गरेका छन्। बिश्वको अहिलेको भु-राजनितिलाई यसो हेर्दा Huntington को भबिस्यबाणी सहि साबित हुँदै गएको देखिन्छ। कमसेकम आजको दिनसम्म हेर्दा ।
"सोभियत युनियनको बिघटन पछि पस्चिमाहरुलाई इस्लामिकहरु टाउको दुखाइको बिसय बन्नेछ। पस्चिमाहरुमाथी इस्लामीकहरुले दबाब उत्पन्न गर्ने छन्, त्यस्तो अबस्थामा अबको तेस्रो युद्ध इस्लामिक बिरुद्द नै हुनेछ।" उनले यसो भनिरहे पनि यी आठ सम्प्रदाय (i) Western, (ii) Latin American, (iii) Islamic, (iv) Sinic (Chinese), (v) Hindu, (vi) Orthodox, (vii) Japanese, and (viii) African हरुका बिच एक आपसमा/ एकार्काको धर्म सम्प्रदायका विरुद्धमा द्वन्द/युद्ध हुने संकेत गरेका छन्। बिश्वको अहिलेको भु-राजनितिलाई यसो हेर्दा Huntington को भबिस्यबाणी सहि साबित हुँदै गएको देखिन्छ। कमसेकम आजको दिनसम्म हेर्दा ।
अमेरिकाकै अर्का विद्वान Francis Fukuyama चाहि अमेरिका राजनैतिक ब्यबस्था नै उत्तम हो। संसारका सारा देश/ स्प्रदाय अन्ततः अमेरिकाले अङ्गालेकै प्रणालीमा जानेछन् भनी भनेका छन्। "The End Of History and the last man" मा उनले त्यस्तो भनेर कार्ल मार्क्सको "अन्त्यमा सर्बाहाराहरुकै हातमा शासन सत्ता पुग्नेछ" भन्ने सिद्धान्तलाई प्रतिवाद गर्न खोजेका छन्।
यी दुबै लेखक Fraanncis Fukuyama र Samual P. Huntington ले अमेरिकाको बिचार/ रणनीति/ लक्ष्यलाई सङ्ग्केत गर्छ। Fraancis Fukuyama मार्फत अमेरिका अब धार्मिक/साम्प्रदायिक युद्ध हुने/हुन सक्ने सङ्केत दुनियाँलाई दिन चाहान्छ। अमेरिकाको अहिलेको नीति हेर्दा पनि त्यस्तै देखिन्छ। घुमाइफिराई मुस्लिमहरुलाई नै प्रतिवाद गर्न उसले अनेक लफडा गरिरहेकै छ। NATO मार्फत अब त ऊ पुरै युरोपलाई आफ्नो पक्षमा पारेर मुस्लिमहरुमाथी हमला गर्ने 'legitimecy' तैयार गर्दैछ। त्यस्तो रणनीतिको डिजायन गर्ने/प्रयोग गर्ने काम गर्दै आइरहेकै छ। ISIS आतंकबादीहरुलाई बहाना बनाउदै निहत्था मुस्लिममाथी हरेक दिन बम्बारी गर्नु त चान्चुने कुरो भो। त्यसै गरि Francis Fukuyaama को माध्यमबाट- "अमेरिकी शैली कै प्रजातन्त्र सर्बोत्कृस्ठ हो" भन्ने भनाएर ऊ साम्यबादी ब्यबस्था संसारबाटै हटाउन चाहान्छ। तर दुर्भाग्य सकिरहेको छैन -अहिले। चीन, रुस, उत्तर कोरिया साम्यबाद अनुसार चलेको ऊसलाई फिट्टिकै मन परेको छैन। ती साम्यबादी ब्यबस्था भएका मुलुकमा आफ्नो शैलीको 'असफल प्रजातन्त्र' लागू होस् भन्ने चाहान्छ। त्यस्ता मुलुकमा आफू अनुकुलको प्रजातन्त्र लागू गराएपछी त्यहाँ उदारवाद, निजीकरण, बहुराष्ट्रिय कम्पनिको प्रवेश लगायत मुद्दा उठाउदै सो देशको पुराका पूरा अर्थतन्त्र घुमिफिरी अमेरिकै ( अमेरिकन पुजिपतीको) हातमा पुर्याउन चाहान्छ। त्यसका लागि ऊ सारा शक्ति लगाएर चिनलाई, रुसलाई संसारबाटै एक्लाउन बर्सौ देखि लागेको छ, तर चाहेजस्तो गरि सकेको छैन।
....................
यस्तो परिस्थितिमा हाम्रो जस्तो मुलुक नेपालले बडो सोचिसम्झी पाइला चाल्नुपर्ने हुन्छ। हाम्रो भौगोलिक धरातलीय अबस्थिती नै यस्तो छ कि बिश्व महा शक्तिको चासोको केन्द्रबिन्दु बनेका छौ हामी। अमेरिकी चासोबाट पनि नेपा अछुतो रहन सक्दैन। भारतका लागि त आगन नै भो - नेपाल। उसलाई त झनै चा हुने भैगो। यी दुई मुलुकको चासोका बिचमा युरोपियन मुलुक घुसेका छन्।
सबैको चासो भैसकेपछी चीनले पनि सिमाना टास्सिएको मुलुक 'नेपाल' लाई लिएर बिशेष चासो दिने/देखाउने नै भो। तसर्थ यस्तो बेलामा हामीले पुर्नरुपेण अ्एरिकाकै तिर या चिन तिर ढल्किनु उचित हुँदैन। कुनै एक तिर मात्रै नजिकिनु भनेको आफैले खतरा मिल्नु हो। चाइना कार्ड, भारतिय कार्ड या अमेरिकन कार्ड प्रयोग गर्नु हुँदैन। बरु शक्त्ति सन्तुलन मिलाउदै ती सबैतिर बराबरी 'विन-विन' को स्थितिमा अघि बड्नु/बढाउनु पर्छ। नेपालको कुट्निती, वैदेशिक नीति, परराष्ट नीति त्यस किसिमको हुनुपर्छ।
सबैको चासो भैसकेपछी चीनले पनि सिमाना टास्सिएको मुलुक 'नेपाल' लाई लिएर बिशेष चासो दिने/देखाउने नै भो। तसर्थ यस्तो बेलामा हामीले पुर्नरुपेण अ्एरिकाकै तिर या चिन तिर ढल्किनु उचित हुँदैन। कुनै एक तिर मात्रै नजिकिनु भनेको आफैले खतरा मिल्नु हो। चाइना कार्ड, भारतिय कार्ड या अमेरिकन कार्ड प्रयोग गर्नु हुँदैन। बरु शक्त्ति सन्तुलन मिलाउदै ती सबैतिर बराबरी 'विन-विन' को स्थितिमा अघि बड्नु/बढाउनु पर्छ। नेपालको कुट्निती, वैदेशिक नीति, परराष्ट नीति त्यस किसिमको हुनुपर्छ।
- भारतका विद्वान श्री Raajiv Malhotra ज्युले आफ्नो पुस्तक "Breaking India" मा अमेरिकाले भारत भित्र के/कसरी साम्प्रदायिक द्वन्द निम्त्याउन 'ब्याकग्राउण्ड' बनाउदै छ ? भन्ने कुरो राम्ररी उल्लेख गरेका छन् । त्यसरी त्यो हदसम्म सोच्न सक्ने ल्याकत भएको मान्छे नेपालको परराष्ट्रमा खाचो छ । समस्या समाधानका लागी त पैला समस्या पहिचान हुनुपर्छ। नेपाली समाज र राजनितिमा समश्या के हो ? यो प्रश्नतिर जानेहरु निक्कै कम छ छैन त भन्न सकिन्न । तर निकि नगन्य।
No comments:
Post a Comment